هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۴.۵.۵ بنا به پیشنهاد شماره .۹۱۲ش.۴.الف مورخ۱۳۸۳.۳.۱۳شورای عالی استانها و به استناد ماده (۷۵) اصلاحی قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی‌کشور و انتخاب شهرداران- مصوب ۱۳۸۲ـ آیین‌نامه داخلی شورای اسلامی روستا را به شرح زیر تصویب‌نمود:
آیین‌نامه داخلی شورای اسلامی روستا
ماده ۱- اولین جلسه هر دوره شورای اسلامی روستا ، که در این آیین‌نامه شورا نامیده می‌شود، بعد ازقطعی شدن نتایج انتخابات، در تاریخ نهم اردیبهشت ماه به
دعوت بخشدار و با حضور دعوت کننده یا نماینده‌وی تشکیل می شود و با حضور دو سوم اعضا رسمیت می یابد.
ماده ۲ـ در اولین جلسه شورا هیأت رئیسه سنی شامل مسن‌ترین فرد از اعضای حاضر به عنوان رئیس‌سنی و جوانترین اعضای حاضر به سمت منشی تعیین می‌شود .
ماده ۳ـ وظایف هیأت رئیسه سنی اداره اولین جلسه اعم از انجام مراسم تحلیف و اجرای انتخابات‌هیأت رئیسه دائم شورا می‌باشد.
تبصره- شورا موظف است یک هفته قبل از اتمام دوره هیأت رئیسه نسبت به انتخابات هیأت رئیسه‌جدید اقدام نماید.
ماده ۴ـ اعضای شورا در اولین جلسه خود از بین اعضای شورا، هیأت رئیسه شورا شامل رئیس، نائب‌رئیس و حداقل یک منشی را برای مدت دو سال و نماینده شورا برای شرکت درانتخابات شورای اسلامی بخش را انتخاب می نمایند.
ماده ۵- رئیس شورا موظف است درصورت قطعیت یافتن خروج عضوی از شورا، مراتب رابه بخشداری ذیربط به طور کتبی گزارش دهد تا بخشدار از عضو علی البدل شورا با احتساب رای وی برای‌شرکت در جلسات دعوت نماید.
تبصره- در صورتی که عضو خارج شده از شورا عضو هیأت رئیسه یا نماینده شورا در شورای بخش‌باشد ، شورا باید در جلسه ای با هماهنگی بخشدار و حضور نماینده وی ،جایگزین او را برای مدت با قیمانده‌هیأت رئیسه و نماینده شورا در شورای بخش رابرای شرکت در انتخابات شورای اسلامی بخش انتخاب‌نماید.
ماده ۶- عضویت در شورا قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست.هیچ یک از اعضای شورا حق تفویض اختیارات خود به غیر اعم از عضو یا غیرعضو ندارد.
ماده ۷- وظایف رئیس شورا به شرح زیر است:
۱- مسوولیت امور اداری و مالی شورا.۲ـ اداره جلسات شورا و برقراری نظم در جلسات.۳- دعوت از اشخاصی که حضور آنها در جلسات شورا ضرورت داشته باشد.۴- دعوت از اعضا و تقسیم کار بین اعضا ۵- ابلاغ و نظارت‌بر پیگیری مصوبات شورا .
۶- معرفی نماینده یا نمایندگان شورا که از بین اعضای شورا انتخاب می‌شوند به مسوولان اجرایی، نهادهاو سازمانهای دولتی در صورت درخواست آنها و نیز معرفی
نماینده شورا برای شرکت در انتخابات شورای‌اسلامی بخش .۷- امضای احکام مسوول و اعضای دبیرخانه و سایر کارکنان شورا براساس تشکیلات تفصیلی شورا.
۸- ابلاغ کتبی موارد اعتراض و ایراد اعضا که به صورت روشن به رئیس شورا تقدیم شده است به عنوان‌تذکر به دهیار .
۹ـ امضای کلیه مکاتبات رسمی شورا.
۱۰ـ اعلام روز و ساعت تشکیل جلسه بعد، قبل از ختم هر جلسه.
ماده ۸- نایب رئیس شورا در غیاب رئیس شورا وظایف او را انجام می‌دهد و در مقابل شورا مسوول‌است.
ماده ۹- وظایف اعضای هیأت رئیسه و نحوه انجام مراسم تحلیف به موجب دستورالعملی تعیین‌می‌شود که به تصویب شورای‌عالی استانها می‌رسد.
ماده ۱۰ – جلسات شورا با حضور حداقل دو نفر در شوراهای دارای سه عضو و چهار نفر در شوراهای‌دارای پنج عضو، رسمیت می یابد و تصمیمات آن با رای اکثریت مطلق حاضران معتبر خواهد بود .
تبصره -حداقل آرای لازم برای تصویب تصمیمات در جلساتی که با (۵)، (۴)، (۳) و (۲)نفر رسمیت‌می یابند به ترتیب (۳)، (۳)، (۲) و(۲) رای می باشد .ماده ۱۱- محل تشکیل جلسات شورا ، همچنین مکان نگهداری دفاتر ، اسناد و مدارک شوراباید درمکان مشخص و مناسب و با هماهنگی دهیاری تعیین شود .
ماده ۱۲- جلسات شورا به طور مستمر ماهی چهار بار تشکیل می شود ودر صورت نیاز ،جلسات‌فوق‌العاده شورا با پیشنهاد دهیار ، رئیس شورا یا سه نفر از اعضا در شوراهای دارای پنج عضو و دونفر ازاعضا در شوراهای دارای سه عضو تشکیل خواهد شد .
ماده ۱۳- شورا با تایید شورای بخش می تواند فعالیتهای سالانه و همچنین برنامه های آینده خود را که‌جنبه عمومی دارد پس از تصویب با وسایل ممکن به اطلاع اهالی روستا برسانند .
ماده ۱۴- شوراهای واقع در حریم شهرها ، موظف به رعایت مقررات مربوط به حریم شهرهاهستند.
ماده ۱۵- هر عضو شورا می تواند از مقام خود استعفا دهد.پذیرش استعفا با تصویب شورا امکان پذیر است.
ماده ۱۶ – عضو متقاضی استعفا باید تقاضای خود را با ذکر دلایل به رئیس شورا تقدیم نماید و رئیس‌آن را در نخستین جلسه علنی بعدی شورا در دستور کار قرار دهد و در این فاصله عضو متقاضی می تواند درصورت تمایل اعلام انصراف نماید .
ماده ۱۷- برای بررسی تقاضای استعفا ابتدا تقاضا قرائت می شود، سپس شخص متقاضی یا عضودیگری به تعیین او حداکثر نیم ساعت دلایل استعفا را بیان می نماید و مخالف یامخالفان نیز به همان مدت‌می‌توانند صحبت کنند و پس از آن رای گیری انجام می شود.
ماده ۱۸ – هرگاه تقاضای استعفای تعدادی از اعضای شورا به نحوی باشد که مانع ازرسمیت یافتن‌جلسه گردد، قابل طرح در شورا نیست .
ماده ۱۹- غیبت از جلسات شورا با اطلاع رئیس شورا امکان‌پذیر است.
تبصره ۱ـ تشخیص موجه بودن غیبت و تاخیر در جلسات شورا برعهده شورا می‌باشد و درهر صورت‌اعلان رسمی غیبت و تاخیر با رئیس شورا خواهد بود.
تبصره ۲ـ رسیدگی به موجه و غیرموجه بودن تاخیر در پایان همان جلسه و غیبت دراولین جلسه بعدی‌به عمل می‌آید و عضو غایب می‌تواند در این فاصله دلایل خود رامبنی بر موجه بودن غیبت به رئیس شوراارایه دهد.
ماده ۲۰ـ در مواردی که براساس قوانین و مقررات نماینده ای از شورا به عنوان عضوسایر مجامع وشوراها انتخاب می شوند، نماینده یادشده با تصویب شورا انتخاب و توسط رئیس شورا معرفی می شوند.
تبصره- نمایندگان منتخب موظفند گزارش کار خود را در اولین جلسه به اطلاع اعضا برسانند و به‌صورت کتبی نیز به رئیس شورا ارایه نمایند.
ماده ۲۱- موضوع یا موضوعات مختلف قابل طرح در شورا با درخواست هر یک از اعضا یاتقاضای‌کتبی شورای اسلامی بخش ، بخشدار یا دهیار ذیربط و با تشخیص رییس شورا دردستور کار شورا قرارمی‌گیرد.
ماده ۲۲- صورتجلسات شورا باید طوری تنظیم شود که در آن تاریخ و دستور کار هرجلسه، اسامی‌اعضای حاضر و غایب ، تعداد آرای مثبت و منفی اعضا به هر یک از
موضوعات مورد بحث، اسامی مدعوین‌و حاضران، درصورت حضور به همراه رئوس مطالب مطرح شده در جلسه و تمامی مصوبات آمده باشد.
ماده ۲۳- شورا موظف است نسخه ای از کلیه مصوبات خود را حداکثر تا ده روز به نمایندگان حوزهانتخابیه ،شورای بخش ، دهیار و مسووولان اجرایی ذیربط ارسال نماید.
ماده ۲۴- شورا موظف است در نیمه دوم فروردین هر سال گزارش کار سالانه خودرا تنظیم و به شورای‌اسلامی بخش و بخشدار ارسال نماید.
ماده ۲۵ـ دستور جلسات شورا باید به ترتیب وصول پیشنهادات و با توجه به اولویتها از طرف هیأت‌رئیسه تهیه شود و حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه در اختیار اعضا قرار گیرد.
تبصره ۱ – در صورت تعدد تقاضاها در یک زمان تشخیص اولویت با هیأت رئیسه خواهدبود.
تبصره ۲- با تصویب اکثریت مطلق اعضای حاضر می‌توان موضوع دستور جلسه را برای مدت معینی به‌تعویق انداخت یا مسکوت گذاشت.
ماده ۲۶ـ رئیس شورا می تواند قبل از ورود در دستور جلسه به مدت حداکثر ده دقیقه در مورد مسائل‌مهم روز شوراها مطالبی را که آگاهی اعضا از آن ضروری باشد، به اطلاع آنها برساند .
تبصره- در صورت صحبت خارج از موضوع هر یک از اعضا ، رئیس جلسه به او تذکر خواهدداد و درصورت دو نوبت تذکر در نوبت سوم ناطق از ادامه نطق منع خواهد شد .
ماده ۲۷ـ اخطار راجع به منافی بودن پیشنهادها با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قوانین ومقررات جاری یا آیین‌نامه داخلی شورا بر اظهارات دیگر مقدم است.
ماده ۲۸- در صورت توهین به اشخاص حقیقی یا حقوقی، در همان جلسه یا در جلسه بعد،با تشخیص هیأت رئیسه به آنها تا پانزده دقیقه اجازه نطق در دفاع از خود داده خواهدشد.
ماده ۲۹- شورا در صورت نیاز و با مسوولیت خود می تواند به منظور مشورت در زمینه موضوعاتی که‌در دستور کار خود قرار داده است از اشخاص غیر عضو دعوت به شرکت درجلسه بدون حق رای نماید.
ماده ۳۰- شورا می تواند در ارتباط با وظایف خود اطلاعات مورد نیاز را از دستگاهها، ادارات وسازمانهای دولتی درخواست نماید.
تبصره – در مواردی که طرحهای مشترک بوسیله چند روستا به مورد اجرا گذارده می شودانجام آن علاوه بر تصویب شورا باید با هماهنگی شورای اسلامی بخش باشد
ماده ۳۱- چنانچه یک یا چند نفر از اعضای شورا نسبت به عملکرد دهیار یا عملیات دهیاری اعتراض‌یا ایرادی داشته باشند ابتدا رئیس شورا موارد را به صورت واضح به دهیار تذکر کتبی خواهد داد .در صورت عدم رعایت مفاد مورد تذکر ، موضوع به صورت سوال مطرح خواهد شد که در اینصورت‌رئیس شورا سوال را کتبا به دهیار ابلاغ خواهد کرد و حداکثر ظرف ده روز پس ازابلاغ ، دهیار موظف به‌حضور در جلسه عادی وفوق العاده شورا و پاسخ به سوال می باشد
چنانچه دهیار از حضور استنکاف ورزیده یا پاسخ قانع کننده تشخیص داده نشود ، طی جلسه دیگری‌موضوع مورد بررسی قرار می گیرد و شورا می تواند با رای اکثریت مطلق اعضا ، دهیار را برکنار کند و فردجدیدی را انتخاب نماید .
ماده ۳۲ – نحوه اداره جلسات، رای گیری و بررسی پیشنهادهای واصل شده براساس دستورالعملی است که به تصویب شورای عالی استانها می رسد.
ماده ۳۳- هر تیره از عشایر کوچ رو کشور با حداقل بیست خانوار در حکم یک روستا است و شورای‌اسلامی آن براساس این آیین‌نامه عمل می کند.